Cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang giải thích việc “om” hơn 3,8 triệu USD

Chiều 21/11, TAND TP Hà Nội tiếp tục phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang và 7 bị cáo khác trong vụ án gây thất thoát hơn 3,8 triệu USD mua nguyên liệu thuốc để phòng, chống dịch cúm A(H5N1) xảy ra tại Bộ Y tế và Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long (viết tắt là Công ty Dược phẩm Cửu Long). 

Khai báo tại tòa, bị cáo Cao Minh Quang thừa nhận bản thân thiếu trách nhiệm, không kiểm tra giám sát dẫn tới không phát hiện việc Công ty Dược phẩm Cửu Long tự ý giữ lại khoản tiền hơn 3,8 triệu USD.

Theo lời khai của bị cáo Cao Minh Quang, Công ty Dược phẩm Cửu Long (thời điểm là doanh nghiệp Nhà nước) được giao tiền sản xuất thuốc Tamiflu và Oseltamivir, công ty này mua nguyên liệu từ nước ngoài và sau đó do giá biến động nên được giảm giá hơn 3,8 triệu USD.

Tuy nhiên, nhóm cựu cán bộ Công ty Dược phẩm Cửu Long không báo cáo việc được giảm giá, cố tình giữ lại số tiền trên để bổ sung vốn hoạt động. Nhóm bị cáo là cựu lãnh đạo và cán bộ Bộ Y tế không kiểm tra, không phát hiện hành vi biển thủ tiền Nhà nước của Công ty Dược phẩm Cửu Long.

Bị cáo Cao Minh Quang khi là Trưởng ban chỉ đạo giải quyết các vấn đề liên quan thuốc Tamiflu và Oseltamivir nhận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ nên phối hợp với Bộ Tài chính để kiểm tra việc mua, bảo quản, sử dụng thuốc và ký quyết định số 92 năm 2008 thành lập đoàn kiểm tra liên ngành.

Đoàn kiểm tra sau đó báo cáo bị cáo Cao Minh Quang về việc Công ty Dược phẩm Cửu Long chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD cho đối tác nước ngoài, nhưng bị cáo Cao Minh Quang không chỉ đạo, làm rõ bản chất việc này dẫn tới thất thoát tài sản Nhà nước.

Năm 2009, bị cáo Nguyễn Việt Hùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) soạn văn bản trình cho bị cáo Cao Minh Quang (khi đó là Thứ trưởng Bộ Y tế) báo cáo Thủ tướng nội dung “không đề xuất kiểm tra làm rõ số tiền 3,8 triệu USD”.

Bị cáo Cao Minh Quang sau đó ký báo cáo số 20 gửi Thủ tướng Chính phủ, nhưng không có nội dung về 3,8 triệu USD. Số tiền này chỉ được thể hiện trong phụ lục của báo cáo, thể hiện Công ty Dược phẩm Cửu Long sẽ hoàn thành thanh toán trước ngày 31/3/2009.

Tuy nhiên, báo cáo này được gửi cuối tháng 4 cùng năm, quá gần 2 tháng so với thời hạn Công ty Dược phẩm Cửu Long phải thanh toán 3,8 hơn triệu USD.

Bị cáo Cao Minh Quang khai cáo: “Cục Quản lý Dược ghi nhận thế nào thì bị cáo báo cáo Thủ tướng Chính phủ như thế, nhưng khi bị cáo ký đã vượt hạn chót thanh toán. Phần đó, bị cáo không được biết thanh toán chưa. Bị cáo nhận có thiếu sót là thiếu kiểm tra, giám sát trước khi ký báo cáo số 20 gửi Thủ tướng Chính phủ”.

Giải thích lý do sai phạm của mình, bị cáo Cao Minh Quang đổ thừa là do “Tin tưởng cấp dưới nên không kiểm tra giám sát và để xảy ra việc báo cáo Thủ tướng Chính phủ không đúng nội dung thực tế, nhưng không phải nguyên nhân trực tiếp gây ra việc Công ty Dược Cửu Long không nộp lại hơn 3,8 triệu USD”.

“Sai ở đây là do quá trình che giấu, lập lờ của doanh nghiệp. Bằng chứng là năm 2010, Thanh tra Chính phủ thanh tra 6 tháng liên tục mà không phát hiện ra. Năm 2014, Bộ Tài chính làm không ra, sau cơ quan Công an điều tra mới mới xác định, khoản tiền đó là cái gì. Nhận thức của bị cáo như vậy”, bị cáo Cao Minh Quang trần tình.

Đại diện Bộ Y tế có mặt tại phiên tòa với tư cách đại diện nguyên đơn dân sự cho biết, số tiền đã thanh toán cho Công ty Dược phẩm Cửu Long là tiền ngân sách Nhà nước. Đến nay, Bộ Y tế đã thanh toán đầy đủ cho phía doanh nghiệp.

Ở chiều ngược lại, đại diện Công ty Dược phẩm Cửu Long cho rằng, không biết rõ về số tiền 3,8 triệu USD, cũng không biết rõ số tiền chia cổ tức cho các cổ đông. “Hơn 3,8 triệu USD mà Ban lãnh đạo - thời điểm xác định sai phạm hạch toán không đúng mục đích, không báo cáo Bộ Y tế, phía doanh nghiệp sẵn sàng phối hợp với Tòa án giải quyết sự việc theo hướng thượng tôn pháp luật”, đại diện Công ty Dược phẩm Cửu Long cho biết.

Trước đó, trả lời thẩm vấn tại tòa, bị cáo Lương Văn Hóa (cựu Tổng Giám đốc Công ty Dược phẩm Cửu Long) khai, thời điểm năm 2015, công ty ít vốn, gặp khó khăn, phải đi vay ngân hàng nên đã giữ lại số tiền hơn 3,8 triệu USD để giải quyết khó khăn.

Sau khi giữ lại số tiền trên, Công ty Dược phẩm Cửu Long không báo cáo Bộ Y tế. Khi Đoàn Thanh tra của Bộ và Thanh tra Chính phủ vào làm việc, Công ty Dược phẩm Cửu Long đã đề nghị được tạm giữ lại hơn 3,8 triệu USD này lại để khi nào phía Công ty Mambo (đơn vị cung cấp dược liệu sản xuất thuốc Oseltamivir) đòi thì trả cho họ.

Bị cáo Lương Văn Hoá thừa nhận, phía Công ty Mambo đã có văn bản xác nhận việc Công ty Dược phẩm Cửu Long không phải trả số tiền hơn 3,8 triệu USD cho Công ty Mambo.

Trả lời HĐXX về việc giữ lại hơn 3,8 triệu USD để làm gì, bị cáo Lương Văn Hóa cho biết, Công ty Dược phẩm Cửu Long đã dùng trả lãi ngân hàng, bổ sung vốn cho công ty, đồng thời khẳng định: “Khi bị cáo phải đứng trước bục khai báo thì có lỗi rồi”.

Trước bục khai báo, bị cáo Nguyễn Văn Thanh Hải (cựu Kế toán trưởng Công ty Dược phẩm Cửu Long) trình bày, bị cáo giữ chức vụ Kế toán trưởng công ty từ tháng 4/2006. Nhiệm vụ của bị cáo là theo dõi xuất nhập khẩu hàng hóa, thu chi cho các hợp đồng của công ty.

“Bị cáo có biết các hợp đồng mua bán dược liệu của Công ty Dược phẩm Cửu Long sản xuất thuốc Oseltamivir với Bộ Y tế. Tổng giá trị hợp đồng khoảng 145 tỷ đồng, nhưng bị cáo không nhớ rõ Bộ Y tế đã thanh toán bao nhiêu tiền cho Công ty Dược phẩm Cửu Long”, bị cáo Nguyễn Thanh Hải khai rõ.

Khai báo tại tòa, bị cáo Ngô Hiếu Nghĩa (cựu Giám đốc Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, kiêm Giám đốc điều hành phòng xuất nhập khẩu Công ty Dược phẩm Cửu Long) cho hay, nhiệm vụ, quyền hạn của bị cáo là quản lý việc tiêu thụ sản phẩm, làm các thủ tục nhập nhiên liệu từ đối tác, ký kết các hợp đồng giao cho công ty và kế toán.

Đối với hợp đồng giữa Công ty Mambo và Công ty Dược phẩm Cửu Long, bị cáo Ngô Hiếu Nghĩa thừa nhận, bị cáo là người đề xuất để bị cáo Lương Văn Hóa ký. Nhưng sau khi hợp đồng ký kết, việc thanh toán như thế nào thì bị cáo Nghĩa không nắm rõ vì đó là nhiệm vụ của kế toán.

Về số tiền hơn 3,8 triệu USD Công ty Dược Cửu Long giữ lại, bị cáo Ngô Hiếu Nghĩa cho biết, năm 2013, bị cáo có nghe từ dư luận đồn đoán nhưng không rõ và không biết Công ty Dược phẩm Cửu Long giữ lại với mục đích gì.

Tại phiên tòa, bị cáo Dương Huy Liệu (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế) cũng thành khẩn khai báo về hành vi phạm tội của mình. Bị cáo Dương Huy Liệu xác nhận: “Các hợp đồng của dự án, trong đó có hợp đồng với Công ty Dược phẩm Cửu Long, bị cáo có tham gia ký kết theo sự phân công của Bộ trưởng Bộ Y tế”.

Nguyễn Hưng
Nguồn: CAND