Để chống ngập khu vực nội đô: Cần “khơi thông” các dự án thoát nước

Lưu lượng mưa quá lớn, tốc độ đô thị hóa nhanh, lại hệ thống thoát nước một số nơi chậm tiến độ khiến Thành phố ngập lụt diện rộng trong những trận mưa vừa qua. Vấn đề đặt ra, cần đẩy nhanh tốc đô thi công các dự án thoát nước.

 

Hệ thống chưa hoàn chỉnh

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, hệ thống thoát nước khu vực đô thị Hà Nội mới được đầu tư cải tạo cơ bản đồng bộ ở lưu vực sông Tô Lịch (phạm vi 77,5km2, gồm các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng và một phần các quận: Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai) nên cơ bản mới chỉ đáp ứng yêu cầu thoát nước với cường độ mưa 310mm/2 ngày đối với toàn bộ hệ thống, 50mm/giờ đối với hệ thống cống. Còn các khu vực khác: Long Biên (thuộc lưu vực sông Cầu Bây); Hà Đông, Nam Từ Liêm (thuộc lưu vực sông Nhuệ) thời quan qua có tốc độ đô thị nhanh, song hệ thống thoát nước chưa được đầu tư, cải tạo đồng bộ, vẫn chủ yếu tự tiêu, tự chảy theo mương nông nghiệp và phụ thuộc nhiều vào mực nước các sông Nhuệ, sông Cầu Bây. Để hoàn thiện các hạng mục chính theo Quy hoạch thoát nước Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 725/QĐ-TTg ngày 10/5/2013), thành phố Hà Nội đã cho xây dựng Trạm bơm Liên Mạc (công suất 170m3/giây); Trạm bơm Gia Thượng, Cự Khối (tổng công suất 65m3/giây) và các công trình đầu mối kèm theo như kênh dẫn, kênh xả, hồ điều hòa... chưa được đầu tư xây dựng; Trạm bơm Yên Nghĩa (công suất 120m3/giây) đã hoàn thành đầu tư xây dựng từ năm 2021, song kênh dẫn nước về trạm bơm (kênh La Khê) vẫn thi công dang dở...

Dự án mương dẫn La Khê chậm tiến độ, chưa hẹn ngày về đích gây ảnh hưởng đến công suất hoạt động trạm bơm Yên Nghĩa.

 

Như vậy, trong những năm gần đây, thành phố Hà Nội đã đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng để xây dựng hệ thống thoát nước, trạm bơm, cải tạo hồ chứa nước trong các quận nội thành và khu vực phía Tây. Thế nhưng đến nay, cứ mưa lớn là Hà Nội lại quay cuồng với ngập lụt, phố phường như sông, sinh hoạt của người dân Thủ đô vẫn đảo lộn vì ngập. Nguyên nhân thì chỉ có 1, đó là tất cả các công trình nêu trên đều chưa hoàn thiện, chậm tiến độ hoặc không hoạt động hết công suất vì nhiều lý do khác nhau.

Theo tìm hiểu của phóng viên, dự án Trạm bơm Liên Mạc được phê duyệt lần đầu vào năm 2013, với diện tích sử dụng đất khoảng 42,4ha, trong đó diện tích đất thu hồi vĩnh viễn khoảng 38,5ha và thu hồi tạm thời khoảng 3,9ha. Tổng mức đầu tư của dự án này là 4.242 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng là 1.716 tỷ đồng, chi phí giải phóng mặt bằng là 855 tỷ đồng... Tại thời điểm phê duyệt lần đầu, tiến độ dự án thực hiện trong giai đoạn 2013 - 2015 nhưng đến nay, nghĩa là sau hơn 10 năm, dự án vẫn chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư. Còn dự án trạm bơm Yên Nghĩa, mặc dù đã hoàn thành đầu tư xây dựng từ năm 2021, nhưng kênh dẫn nước về trạm bơm (kênh La Khê) hiện vẫn thi công dang dở và đang đình trệ do vướng trong công tác giải phóng mặt bằng. Còn tại khu vực Đại lộ Thăng Long, quá trình đô thị hóa đã biến các khu vực trũng thấp, trước đây là vùng chứa nước điều hòa, trở thành các khu đô thị với mật độ bê tông hóa cao. Hạ tầng kỹ thuật thoát nước chưa được đầu tư tương xứng, cùng với hiện tượng biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan đã biến các hầm chui dân sinh số 3, 5, 6 và Km9+656 Đại lộ Thăng Long - nơi có cao độ nền đường thấp hơn 0,5-0,7m so với nền đường xung quanh, thành nơi chứa nước. Khi mực nước sông Nhuệ và sông Cầu Ngà dâng cao, thậm chí nước còn chảy ngược trở lại các khu vực này.

Cần đảm bảo tiến độ các dự án

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, hệ thống thoát nước trên địa bàn Thành phố hiện nay mới chỉ hoàn chỉnh theo quy hoạch ở khu vực các sông Tô Lịch, Lừ, Sét và Kim Ngưu, diện tích 77,5km2 (gồm các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Tây Hồ). Hệ thống thoát nước ở khu vực phía Tây Thành phố như quận Hà Đông, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm… vẫn chỉ nằm trên lý thuyết. Trong khi đó, hệ thống thoát nước trong khu vực nội thành của Hà Nội hiện nay cũng chỉ đáp ứng được lượng mưa 100mm/2h. Còn nếu lượng mưa trên 100mm/2h sẽ gây quá tải, dẫn đến ngập úng.

Cũng cần phải nói thêm rằng, đó mới chỉ là thống kê tại các khu vực có hệ thống thoát nước của Thành phố do Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội quản lý, còn đối với các ngõ, xóm thuộc hệ thống quản lý của quận, huyện thì tình trạng còn phức tạp hơn rất nhiều. Qua duy trì hệ thống thoát nước khu vực nội đô, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội Trịnh Ngọc Sơn cho hay, nhiều dự án, công trình hạ tầng kỹ thuật đang thi công đã ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành của các trục thoát nước chính. Trong khi đó, tình trạng vi phạm các quy định về thoát nước ở một số khu vực vẫn tiếp tục xảy ra, điển hình như việc người dân tự ý đặt các tấm chắn, vật cản bịt các ga thu nước; xây dựng bục bệ, cầu dẫn lên vỉa hè gây cản trở dòng chảy; vứt rác thải, phế thải xuống hệ thống kênh, mương, cống thoát nước...

Trả lời phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 12 Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Võ Nguyên Phong cho biết, hiện tại, Hà Nội có 8 dự án thoát nước, xử lý nước thải. Trong đó có 5 dự án nhóm B và 3 dự án nhóm A. 4 trong số 5 dự án nhóm B đã được trình thẩm định, còn lại dự án Trạm bơm Gia Thượng cần chờ quận Long Biên điều chỉnh vị trí trạm bơm, sau đó sẽ trình ngay đề xuất chủ trương. Đối với 3 dự án nhóm A, bao gồm Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở, Nhà máy xử lý nước thải Tây sông Nhuệ, và Dự án thoát nước và cải thiện môi trường Long Biên - Gia Lâm, là 3 dự án lớn, do đó cần rà soát kỹ khi lập đề xuất chủ trương để đảm bảo báo cáo tiền khả thi và báo cáo khả thi đồng bộ, tránh tình trạng điều chỉnh nhiều lần. Sau khi hoàn thiện, Sở Xây dựng sẽ trình Sở Kế hoạch và Đầu tư để trình Hội đồng nhân dân vào kỳ họp cuối năm.

Tuấn Dũng

Nguồn: https://laodongthudo.vn/de-chong-ngap-khu-vuc-noi-do-can-khoi-thong-cac-du-an-thoat-nuoc-161003.html